Γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Πανεπιστημίου-Τζουμερκιωτών

Με επιτυχία στέφθηκε η λειτουργία του 1^ου Θερινού

Σχολείου στο Δασικό Χωριό Καταρράκτη Άρτας

Του Χαράλαμπου Γαλιάνδρα-Αρτινού

Πρωτόγνωρη επιτυχία πέραν των προσδοκιών, ακόμη και των διοργανωτών, γνώρισε το διεξαχθέν στο Δασικό Χωριό «Κέδρος», στον Καταρράκτη Άρτας, 1^ο Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων και Νοτιο-Ανατολικής Πίνδου, που είχε ως θέμα τη μελέτη της ιστορίας, του πολιτισμού και της οικολογίας της περιοχής.

Αν και τα τελικά συμπεράσματα θα εξαχθούν αργότερα, μετά από λεπτομερή μελέτη και αξιολόγηση του υλικού που συγκεντρώθηκε, οι πρώτες εκτιμήσεις μαρτυρούν πως ο στόχος που ετέθη επετεύχθη σε μεγάλο βαθμό. Στόχος ο οποίος είχε να κάνει με τη συγκέντρωση στοιχείων  του μακραίωνου πολιτισμού των Τζουμέρκων και να φέρει στην επιφάνεια πλευρές του κοινωνικού βίου των ορεσίβιων κατοίκων της περιοχής, τη γλώσσα, την ιστορική μνήμη και τη σημερινή πραγματικότητα όπως τη συγκροτούν και τη διαμορφώνων όσοι ζουν σ΄αυτήν.

Η ιδέα της λειτουργίας του θερινού σχολείου Τζουμέρκων και Ν.Α. Πίνδου γεννήθηκε από τον καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υιοθετήθηκε από το πνευματικό ίδρυμα και την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.) και πραγματοποιήθηκε χάρη στην οικονομική και ηθική συνδρομής της Περιφέρειας Ηπείρου, της Π.Ε. Άρτας και του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων. Έλαβε χώρα  από 29 Αυγούστου έως 2 Σεπτεμβρίου και συμμετείχαν  αφιλοκερδώς 18 διδάσκοντες και 24 φοιτητές και μεταπτυχιακοί φοιτητές, ερασιτέχνες λαογράφοι, επιστήμονες και συλλογείς λαογραφικού υλικού, με μοναδικό κίνητρο την αγάπη τους για τον τόπο.

Επί πέντε μέρες διδάσκοντες και φοιτητές , καθ΄έδρας ή από τα θρανία και περιοδεύοντας στα γύρω χωριά συγκέντρωσαν ανέκδοτο και άγνωστο αρχειακό υλικό σχετικό με την τοπική ιστορία, τα γλωσσικά ιδιώματα και τον πλούσιο λαϊκό πολιτισμό των Τζουμέρκων. Η παρουσία τους δε λειτούργησε ως γέφυρα μεταξύ Πανεπιστημίου και κατοίκων, κάτι που ήταν μέσα στις επιδιώξεις του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της Θεσσαλίας και της Ι.Λ.Ε.Τ., αγγίζοντας πέραν από την επιστημονική  προσέγγιση και αυτή της ανθρώπινης πλευράς. Και όπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο κ. Αυδίκος, «… η παρουσία τους λειτούργησε σαν τον ήχο της πέτρας που σπάει τη σιωπή».

Η εμπειρία που απέκτησαν από το όλο εγχείρημα διοργανωτές, διδάξαντες και φοιτήσαντες στο πρωτόγνωρο θερινό σχολείο και από τα στοιχεία που συγκέντρωσαν σίγουρα πλούτισαν τις γνώσεις τους για την περιοχή. Η επιστημονική επεξεργασία του πολύτιμου υλικού που αποκόμισαν θα φέρει στο φως άγνωστες πτυχές από τη πολύχρονη παρουσία των Τζουμερκιωτών στην περιοχή, που ανάγεται από την εποχή του χαλκού έως τις μέρες μας.

Στη σημασία, τους σκοπούς και τα συμπεράσματα που συνήψαν από το θερινό σχολείο επισήμανε ο πρόεδρος της Ι.Λ.Ε.Τ. κ. Κώστας Μαργώνης στην αποχεραιτιστήρια ομιλία του, λέγοντας μεταξύ άλλων:

«Για μας, την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων, όσα ειπώθηκαν από τους φοιτητές που πήραν μέρος στην επιτόπια έρευνα, αποτελούν την καλύτερη επιβράβευση. Θεωρούμε ότι πετύχαμε περισσότερα από όσα περιμέναμε. Το 1^ο Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων και Ν.Α. Πίνδου έχει πλέον καθιερωθεί στη συνείδηση των Τζουμερκιωτών και των Ηπειρωτών, αν κρίνω από τη δημοσιότητα που πήρε. Τα οφέλη είναι πολλά: γνώση της μεθοδολογίας, η επιτόπια έρευνα και η ανθρώπινη επαφή. Αν και δεν είναι η ώρα της αποτίμησης του επιστημονικού έργου, κάτι που θα γίνει αργότερα, έχουμε την πεποίθηση ότι έγιναν σοβαρά και σημαντικά βήματα στη μελέτη του πολιτισμού των Τζουμερκιωτών. Πιστεύουμε ότι οι νέοι ερευνητές, με τη βοήθεια των έμπειρων δασκάλων τους, θα σκύψουν με αγάπη και ενθουσιασμό στον τοπικό πολιτισμό».

Από πλευρά μας δεν έχουμε παρά να συγχαρούμε τόσο τις διοικήσεις του Πανεπιστημίου και της Ι.Λ.Ε.Τ., όσο και τον πανεπιστημιακό και άξιο τέκνο της Ηπείρου, της Πρέβεζας και του Συρράκου κ. Β. Αυδίκο, εμπνευστή του όλου εγχειρήματος, καθώς επίσης τον Περιφερειάρχη Ηπείρου κ. Αλ. Καχριμάνη, τον Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Άρτας κ. Β. Ψαθά, τους συμμετέχοντες καθηγητές και φοιτητές, όλους όσοι βοήθησαν στην πραγματοποίηση του εγχειρήματος και βεβαίως το δήμαρχο Κεντρικών Τζουμέρκων κ. Χρ. Χασιάκο.